Kalp damar hastalıkları, Amerika Birleşik Devletleri’nde ve birçok gelişmiş ülkelerde bayanların en sık ömür kaybı nedenlerinden biri ve her dört bayandan birinin hayatına mal oluyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ayça Türer Cabbar, riskin bu derece ağır olmasına rağmen bu mevzuda kâfi şuur seviyesinin oluşamadığına işaret etti.

Amerikan Kalp Birliği (AHA) ve öbür kuruluşların agresif kampanyalarına karşın, yapılan bir anket çalışması bilgilerinin de bunu net olarak ortaya koyduğunu söyleyen Doç. Dr. Cabbar, “Anketi katılan bayanların yalnızca yüzde 54’ü, bayanlar için önde gelen hayat kaybı nedeni olarak kalp damar hastalıkları öne sürdü. Bunun yanında ankete katılan bayanların yalnızca yüzde 13’ü kalp damar hastalıklarını ferdî bir risk olarak tanımladı” diye konuştu. 

Kardiyovasküler hastalıklar açısından cinsiyetler ortasında farklılık olsa da risk faktörlerinin her iki cinsiyette de tesirli olduğunu anlatan Doç. Dr. Ayça Türer Cabbar, diyabet, obezite, hipertansiyon üzere risk faktörlerini cinsiyetler açısından kıymetlendirdi. 

DİYABET BAYANLARDA KALP HASTALIKLARI RİSKİNİ 3-7 KAT ARTIRIYOR

Kalp hastalıkları açısından kıymetli bir risk faktörünü oluşturan diyabetin bilhassa 60 yaşından sonra bayanları erkeklerden daha çok etkilediğini söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ayça T. Cabbar, bayan hastalarda diyabetin kalp damar hastalıkları oranını üç ila yedi kat arttırdığını söyledi. “Buna rağmen, diyabetli erkeklerin sadece iki ila üç kat artan kalp damar hastalıkları riski vardır. Diyabet ayrıyeten kalp yetmezliğinin gelişimi ile de ilişkilidir” diye konuştu. 

HİPERTANSİYONLA İLGİLİ KALP HASTALIKLARI YAŞLA BİRLİKTE ARTIYOR

65 yaş üstü bayanlarda hipertansiyon oranının erkeklerden daha yüksek olduğunu söyleyen Doç. Dr. Cabbar, 65-74 yaş ortası bayanların yüzde 73’ünden fazlasının hipertansiyon tanısı aldığı söyledi. Bir bayanın 10 kg yahut daha fazla kilolu olmasının ailede hipertansiyon geçmişinin varlığı yahut menopoz sonrası olması durumunda hipertansiyon gelişme riskini artırdığını söyleyen Doç. Dr. Cabbar, kelamlarına şöyle devam etti: “Hipertansiyon olan bayanlarda, hem kalp damar hastalıkları hem de kalp yetmezliği riski hipertansiyon olan erkeklerden daha yüksektir. Birçok çalışma tedavinin bu riski azalttığını gösterse de hipertansiyon ile bağlı kalp damar hastalıkları için bu risk yaşla birlikte süratle artmaktadır.”

MENOPOZ KAN YAĞLARINI ETKİLİYOR

Kalp hastalıkları açısından değerli bir faktör olan lipit yani kan yağlarının menopozdan etkilendiğine dikkat çeken Doç. Dr. Cabbar, “Menopoz öncesi bayanların birebir yaştaki erkeklere nazaran düşük yoğunluklu lipoprotein kolesterol (LDL-K) seviyeleri yani makus kolesterol düzeyleri ve yüksek yoğunluklu lipoprotein kolesterol (HDL-K) yani uygun kolesterol düzeyleri daha yüksektir. Bayanlar yaşlandıkça LDL-K artar, HDL-K azalır ve trigliseritler artar.” Diye konuştu. 

SİGARA KULLANIMI BAYANLARDA KALP KRİZİ RİSKİNİ 6-9 KAT ARTIYOR!

Kalp hastalıkları açısından en değerli önlenebilir risk faktörü olan sigaranın öteki risk faktörlerinden daha fazla kalp damar hastalığına bağlı ömür kaybına neden olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Cabbar, bayanlarda sigara içmenin tıpkı vakitte anti-östrojen tesire sahip olduğunu ve lipid düzeylerinde olumsuz değişiklikler meydana getirdiğine işaret etti. Sigara içen bayanlarda kullanmayanlara nazaran kalp krizi riskini altı ila dokuz kat arttığına dikkat çeken Doç. Dr. Cabbar, “Aslında, sigara içme riski, içmeyen bir bayandan yaklaşık 42 kg daha fazla kilolu olma riskine eşittir. Bununla birlikte, sigarayı bırakmakla risk 1 yıl sonra yarı yarıya azalır ve nihayetinde sigara içmeyenlerin riskine geri döner.” diye konuştu. 

“BEDEN KİTLE İNDEKSİYLE BİRLİKTE KALP HASTALIKLARINA BAĞLI HAYAT KAYBI RİSKİ ARTIYOR”

Amerikalı bayanların yüzde 30’undan fazlasının obez olduğunu ve bu sayının tırmanmaya devam ettiğini hatırlatan Doç. Dr. Ayça T. Cabbar, “kadınlarda obezite ve beden yağ dağılımı (yani abdominal yerleşim) kalp damar hastalıkları için bağımsız risk faktörleridir. Beden kitle indeksiyle birlikte hayat kaybı riski de artmaktadır” dedi. 

KALP HASTALIKLARI AÇISINDAN MENOPOZ BAYAN İÇİN DÖNÜM NOKTASI

Menopoz sonrası bayanların muhtemelen östrojen düzeylerindeki süratli düşüş nedeniyle obezite, hipertansiyon ve hiperlipidemi üzere daha fazla kalp damar hastalıkları risk faktörlerine sahip olduğunu anlatan Doç. Dr. Cabbar, kelamlarına şöyle devam etti: “Kadınlarda İskemik Sendromu Kıymetlendirme Çalışmasının bir kesimi olarak, genç bayanlarda östrojen eksikliğinin 7.4 kat artmış risk ile kalp damar hastalıkları için güçlü bir risk faktörü olarak gösterildi. Menopoz öncesi bayanlarda görülen kalp damar hastalıklarından korunma nedeniyle, menopoz sonrası bayanlarda, gözlemsel çalışmalardan elde edilen bilgilerden kaynaklanan kalp damar hastalıklarını önlemek için hormon replasman tedavisi (HRT) kullanımına yönelik erken bir coşku vardı. Bununla birlikte, son yıllarda yapılan birçok çalışma, HRT ile kalp damar hastalıkları için artmış risk bulunduğuna dair ispatlar göstermiştir, o denli ki artık kalp damar hastalıklarının birincil yahut ikincil önlenmesi için önerilmemektedir.”

“HAREKET ARTTIKÇA KALP HASTALIĞI RİSKİ AZALIYOR”

Kadınların yaşlandıkça, fizikî olarak erkeklere nazaran daha az faal hale geldiklerini anlatan Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Cabbar, “Bu durum da kilo alımına katkıda bulunur. Diyabet ve hipertansiyon gelişimine yer hazırlar. Ek olarak, menopoz ile östrojen üretiminin kesilmesiyle birlikte karın yağları artar bu da kalp damar hastalıkları riskini artırır. Bununla birlikte aktivite seviyesi ile kalp damar olaylarının görülme sıklığı ortasında güçlü bir aykırı bağ vardır” diye konuştu. 

Geleneksel risk faktörlerinin, bayanlarda kalp damar hastalıkları riskini olduğundan az gösterdiğini bilindiğini söyleyen Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ayça Türer Cabbar, bu ve öbür nedenlerden ötürü, araştırmaların bir bayanın riskini daha yeterli tanımlayabilen öbür yeni belirteçleri belirlemeye odaklandığını da kelamlarını ekledi. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı