Lakin bayanın yaş almasıyla birlikte yumurta sayı ve kalitesi azalıyor. Ayrıyeten kanserin de yaygınlaşması sonucu yumurtalarını donduran bayanların sayısı giderek artıyor. Bu cins faktörlerin tesiriyle ülkemizde bu prosedüre başvuran bayanların sayısının son yıllarda yaklaşık 3 kat arttığına dikkat çekiliyor! 

Acıbadem International Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. İsmail Çepni, yumurta dondurma yoluna ülkü yaş aralığında başvurmanın gebelik talihini artırmada kilit rol üstlendiğine işaret ederek, “Anneliği erteleyen bayanların yumurtalarını olabildiğince genç yaşlarda mümkünse 40 yaşından evvel dondurmaları son derece değerlidir. Zira bu yaştan itibaren ve bilhassa 43-44 yaşından sonra yumurtaların genetik olarak problemli olma oranı yükseliyor” diyor.

Yumurta dondurmanın bayanların doğurganlıklarını muhafazaları ismine kıymetli bir usul olduğunu belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. İsmail Çepni, son 30 yılda geliştirilen teknikler sayesinde günümüzde epeyce başarılı sonuçlar elde edilebildiğini söylüyor. Pekala her bayan yumurta dondurma usulünden faydalanabilir mi? Kanser hastalarında yumurtalar ne vakit dondurulmalı? Sistem öncesinde nelere dikkat edilmeli? İşte bu sorular, yumurta dondurma usulü yaptırmak isteyen bayanların tabiplerine en sık yönelttikleri soruları oluşturuyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. İsmail Çepni, yumurta dondurma prosedürü hakkında en çok merak edilen soruları yanıtladı; değerli tekliflerde bulundu! 

Her bayan yumurta dondurma sürecinden yararlanabilir mi? 

Doğurganlığın korunması süreci Sıhhat Bakanlığı’nın 2014 yılında yayınladığı ‘Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkında Yönetmelik’ kurallarına nazaran uygulanıyor. Yumurtalıklara ziyan veren tedavi öncesinde yahut yumurtalık kapasitesi az ( AMH hormonunun 1,5 altında) olan bayanlar bu haktan yararlanıyor. Tekrar yönetmeliğe nazaran dondurma süreçlerinde, yumurtası dondurulan bayanın kanında bakılacak olan DNA kimliklendirme tahlilinin bulunması kural görülüyor.                                                                                                   

Yumurta dondurma usulünde ülkü yaş kümesi nedir? 

Yumurta dondurma prosedürü adet gören ve yumurta rezervinin uygun olduğu her yaştaki bayana uygulanabiliyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. İsmail Çepni, lakin bayanların yumurtalarını 40 yaşından evvel dondurmalarının son derece değerli olduğunu belirterek, “Bu yola 40 yaşından evvel başvurulması gebelik bahtı açısından kıymetlidir. Zira bu yaştan sonra yumurtaların genetik olarak problemli olma oranı yükseliyor” diyor.   

Yumurta dondurma süreci nasıl yapılıyor?

Yumurta dondurma süreci iki formda gerçekleştiriliyor:

Yumurtalar ilaçla büyütülmeden toplanıyor, beden dışında olgunlaştırılıyor: Olgunlaşmamış yumurtalar toplanıyor ve laboratuvar ortamında olgun yumurta olarak donduruluyor. Fakat bu prosedürle şimdi gebelik açısından çok başarılı sonuçlar elde edilemiyor. 

Foliküller tüp bebek tedavisine benzeri biçimde ilaçlar ile büyütülerek olgunlaştırılan yumurtalar toplanıp donduruluyor: Kanser hastalarının vakit kaybını önlemek için siklusun rastgele bir gününde başlanılan protokol tercih ediliyor. Yumurtalıkları uyarıcı hormon ilaçlarına adetin 2. günü başlanıyor. İlaçlar karın cildine uygulanan küçük iğnelerle veriliyor. Hastalar bu iğneleri kendileri yapabiliyor. İlaç tedavisi sürecinde yumurtaların büyümeleri ultrason eşliğinde izleniyor. Bu tedavi yaklaşık 12 – 15 gün sürüyor. Olgunlaşan yumurtalar anestezi altında yapılan özel bir süreçle yaklaşık 15-20 dakika içerisinde toplanıyor ve -196 derecede tüp bebek laboratuvarında dondurularak saklanıyor. Hasta birebir gün taburcu oluyor. 

Kanser hastalarında süreç ne vakit yapılıyor? 

Çağımızda yıllarla birlikte kanser teşhisi konulan bayanların sayıları giderek artıyor. Başka yandan kanser tedavi imkanlarının artması sayesinde muvaffakiyet oranı yükseliyor ve kanser hastalarının beklenen ömür mühletleri uzuyor. Fakat kanser tedavisinde uygulanan sistemler üreme dokuları ve hücrelerine ziyan verebiliyor.  Prof. Dr. İsmail Çepni, yumurta dondurma prosedürüyle kanser hastalarının üretkenliklerini muhafaza talihini elde ettiklerini belirterek, “Kanser hastası bayanlarda; kemoterapi yahut radyoterapi başlamadan evvel, kanser tedavisinin gecikmesine yol açmamak için adet olunmasını beklemeden, siklusun rastgele bir periyodunda yumurtaların büyütülme tedavisine başlanabiliyor” diyor. 

Dondurulan yumurta kaç yıl saklanabiliyor?

‘Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkındaki Yönetmelik’ çerçevesinde dondurulmuş yumurtalar yasal olarak en fazla 5 yıl mühletle saklanabiliyor. Saklama mühletinin bir yılı geçmesi halinde, saklamaya devam edilebilmesi için her yıl bayanın yumurtasını dondurduğu merkeze müracaatta bulunarak talebinin devam ettiğini tabir eden imzalı dilekçe vermesi gerekiyor. Dondurulan yumurtaların 5 yıldan uzun mühlet saklanması ise Sıhhat Bakanlığı’nın müsaadesine bağlı oluyor. Dondurulan yumurtalar, bayanın yıllık olarak saklama talebini yenilememesi, yazılı olarak imha talebinde bulunması yahut hayatını kaybetmesi durumlarında saklama müddetine bakılmaksızın imha ediliyor. 

 İşlem öncesinde nelere dikkat edilmeli? 

Yumurta dondurma süreci öncesinde tabibin tekliflerine uyulması ve sigara üzere ziyanlı alışkanlıklardan uzak durulması ehemmiyet taşıyor. Genel sıhhat denetimi yapıldıktan sonra belirlenen sıhhat sorunu varsa, tedaviye başlanıyor. Ayrıyeten sıhhati olumsuz etkileyen gerilimden, bilhassa hazır fast food üzere ziyanlı yiyeceklerden uzak durmaya, doğal besinlerle kâfi ve istikrarlı  beslenmeye ihtimam göstermek gerekiyor. 

 Yumurta dondurma süreci kimlere yapılabilir? 

Prof. Dr. İsmail Çepni, yumurtalık dondurma sürecine aday olan bayanları şöyle sıralıyor: 

• 30 yaşını geçmesine karşın doğurmamış ve eşi olmayan, 
• Tedavi öncesindeki kanser hastaları
• Doğuştan yumurta kapasitesi az olan kadınlar
• Kanser dışı hastalığı olup, üreme dokusu ve organlarına ziyan veren ilaç kullananlar
• Yumurtalıklarından ameliyat edilecek olan bayanlar (çikolata kisti)
• Ailesinde erken menopoz hikayesi olması

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı