Dostu olanlar daha keyifli olurken, olumlu bağlar ruhsal güzel oluşa katkı sağlıyor. İnsanın toplumsal bir varlık olarak bağlantı kurmak istediğini aktaran Dr. Öğr. Üyesi Fatma Turan, doğduğu andan itibaren etrafıyla bir irtibat içinde olan bireylerin varlığını devam ettirebilmesi için ilgilere muhtaçlığı olduğunu belirtiyor. “Kendi hislerimizin ve bedel yargılarımızın farkında olarak etrafımızdaki bireylerle sağlıklı münasebetler kurmak, yalnızlık hissiyle baş edebilmemiz için bize kıymetli katkılar sunuyor” diyen Turan, sağlıklı bir dostluk için ise şahsî sonların korumasına dikkat çekiyor.  Turan, sanal arkadaşlıklar yerine gerçek dostluklar kurulması gerekliliğinin de altını çiziyor…

Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Fatma Turan, dostluk münasebetinin insanın hayatındaki yeri ve ehemmiyetine dair değerlendirmelerde bulundu.

Olumlu ilgiler ruhsal âlâ oluşumuza katkı sağlıyor

Yapılan bir araştırmaya nazaran, dostu olanlar çok daha keyifli. Bu da düzgün alakaları olanların daha memnun olduğunu ortaya koyuyor.

Kişinin ömründe başka beşerlerle kurmuş olduğu münasebetlerin kıymetli bir yere sahip olduğunu belirten Müspet Psikoloji Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Fatma Turan, “Günlük ömrümüzde etrafımızdaki şahıslarla kurduğumuz olumlu ilgiler kendimizi keyifli hissetmemizi sağlar ve ruhsal yeterli oluşumuza değerli katkıda bulunur. Müspet psikolojinin kurucusu Martin Seligman ruhsal yeterli oluşu kâfi seviyede olan bireylerin; yaşamlarında olumlu hisleri daha sıklıkla yaşayan, etrafındaki bireylerle derin ve  doyurucu alakalar kurabilen, hayatının bir hedefi ve manası olduğuna inanan, kendisini başarılı hisseden, tutkuyla bağlanabildiği, onunla meşgulken vakti unutabildiği ve keyif alabildiği meşguliyetleri olan özelliklere sahip olduğunu ifade eder. Bu noktadan hareketle etrafındaki bireylerle karşılıklı itimada, hürmet ve sevgiye dayalı bağlantılar kurabilen şahısların kendilerini daha düzgün hissettiklerini ve ruhsal yeterli oluşlarına değerli katkılarda bulunduklarını tabir edebiliriz. Etrafımızda kıymetlerimizin, hislerimizin ve hassasiyetlerimizin farkında olan bireylerin olması ve onlarla karşılıklı inanç, hürmet, sevgi çerçevesinde bağlarda bulunmak mutluluğumuza değerli katkıda bulunmaktadır.” dedi.

“Varlığımızı devam ettirebilmek için alakalara muhtaçlığımız var”

İnsanın toplumsal bir varlık olarak bağlantı kurmak istediğini ve bu yüzden yalnızlığın beşere mahsus olmadığını hatırlatan Turan, “Doğduğumuz andan itibaren varlığımızı ortaya koymak ve varlığımızın başkaları tarafından fark edilmesi, önemsenmesi için birçok davranış sergiliyoruz. Bir bebek ağlama davranışı ile var olduğunu, muhtaçlıkları olduğunu ve ömrünün devamı için bu gereksinimlerin karşılanması gerektiğini bize söylüyor. Hem biyolojik hem duygusal gereksinimlerimizin karşılanması sonucu bu ömürde bir mana bulmaya ve hedef oluşturmaya çalışıyoruz. Yani doğduğumuz andan itibaren etrafımızdaki şahıslarla bir etkileşim ve bağlantı içindeyiz ve ömürde varlığımızı devam ettirebilmek için bağlantılara gereksinimimiz var. Vakit içerisinde etrafımızdaki şahıslarla kurduğumuz bağlantılar ve model alma yoluyla, öğrenmeyle biz de bağlantı kurmayı öğreniyor, toplumsal bir varlık olarak yaşantımıza devam ediyoruz. Bu noktada kendi hislerimizin ve paha yargılarımızın farkında olarak etrafımızdaki bireylerle sağlıklı ilgiler kurmak, yalnızlık hissiyle baş edebilmemiz için bize kıymetli katkılar sunuyor.” halinde konuştu.

Gerçek dostluk alakasında aralıkların bir kıymeti yok

Karşılıklı itimat duymanın, paha yargıları ve ferdî hassasiyetlere ehemmiyet vermenin, ferdî hudutlara hürmet duyma ve sevgi dostluk bağının temelini oluşturduğunu söz eden Turan, “İyi bir dostluk bağlantısında; kişinin kendisi için istediği hoş şeyleri karşısındaki kişi için de istiyor olması ve kendi ömründe olmasını istemediği olumsuz yaşantıları karşısındaki kişinin de yaşamasını istemiyor olması epey kıymetli bir yere sahiptir. Gerçek bir dostluk alakasında uzaklıkların bir kıymeti yoktur ve bizim toplumumuzda mevzuyla ilgili ‘iki elim kanda olsa gelirim’ kelamı vardır. Burada dostluğa verilen kıymet ve paha vurgulanmakta, kişinin kendi gücü ve yetenekleri doğrultusunda dostunun bir gereksinimi olduğunda ona dayanak olabilmek için pek çok zorluğun üstesinden gelebileceği söz edilmektedir.” açıklamasını yaptı.

Karşılıklı sonlu uygunluk ve sonlu fedakârlık kavramları önemli

Dostluk münasebetinin korunması ve sağlıklı bir formda devam edebilmesinde; karşılıklı itimat, sevgi, hürmet, hassasiyetlere ehemmiyet ve kıymet vermenin, şahsî hudutları koruma etmenin kıymetli mihenk taşlarını oluşturduğuna dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Fatma Turan, “Bu noktadan hareketle dostluk ilgisinde karşılıklı hudutlu düzgünlük ve hudutlu fedakârlık kavramları da epey kıymetlidir. Sonlu derken dostluk ismine karşımızda kişinin özel hayatına girmeden, onun gereksinimleri noktasında kendi yapabileceklerimizi maddi manevi olarak açık ve net bir formda tabir ederek davranışlarımızı ortaya koymak değerlidir. ‘Senin için yapabileceğim bir şey var mı? Bu mevzuda sana nasıl yardımcı olabilirim?’ soruları çok kıymetlidir. Biz genelde dostluk kavramını yanlış anlayabiliyoruz. ‘Senin için her şeyi yaparım, senin her muhtaçlığını karşılarım.’ Hiçbirimiz tüm güce sahip değiliz, elimizde sihirli değnekler de yok. Her birimizin kendine ilişkin gerçekleri var, bu gerçeklerin farkında olarak bağlantılarımızı düzenlemek ve davranışlarımızı ortaya koymak durumundayız.” diye konuştu. 

Dostluk ve arkadaşlık bağı farklı

“Kişiler, farklı bakış açıları, bedel yargıları, hassasiyetleri olan şahıslarla arkadaşlık kurabilirler.” diyen Turan, “Bununla birlikte dostluk münasebetlerinde emsal hislere, fikir yapılarına, ömür hedefine ve manasına sahip olmak, kıymet yargıları ve hassasiyetlerinin emsal olması epey değerli bir yere sahiptir. Dostluk münasebetinde kişi, kendiyle ilgili özel paylaşımlarda bulunabilmekte ve sıkıntılarının tahlili ismine yardım talebinde bulunabilmekte iken, arkadaşlık bağlantısında sonlar daha besbellidir.” dedi. 

Kişi, kendisiyle ilgili farkındalıklarını artırdıkça daha sağlıklı bağlar kurabilir

‘Dostunu düşmanını bileceksin’ atasözünün gerçek hayatta uygulanabilir olup olmadığını da pahalandıran Turan, “Dost ya da düşman kavramlarından fazla bu kelamı günlük hayatta şu halde davranışlarımıza yansıtabiliriz. Kişi hayat olayları içerisinde kendisiyle ilgili farkındalıklarını artırdıkça alaka içindeki hudutlarını da belirlemekte ve daha sağlıklı münasebetler kurabilmektedir. Bu noktadan hareketle kişi kendisine hürmet duyulduğunu, kendisinin his, fikir, kıymet ve hassasiyetlerine ehemmiyet verildiğini hissettiği, motivasyonunu yükselten ilgilere ve bireylere daha fazla emek verirken, söz ettiğimiz özelliklere sahip olmayan bağlantılar ve bireylerden  uzak durabilir.” açıklamasını yaptı.

Sanal arkadaşlıklar yerine gerçek dostluklar kurulmalı

Artan dijitalleşmenin dostluğun ve mutluluğun seyrine tesirleri konusunda, günlük yaşamımızda dijital ortamdan uzak kalmamızın mümkün görülmediğini aktaran Dr. Öğr. Üyesi Fatma Turan, “Bu ortamda bireyler kendilerini olduklarından farklı ve kendi gerçeklerinden uzak bir formda gösterebilmektedirler. Karşımızdaki kişiyi gerçek tanıyabilmek ve kendimizi koruyabilmek ismine dijital ortamda epey dikkatli ve ihtimamlı hareket etmek durumundayız. Bilhassa sanal ortamda yeni tanıştığımız bireylere karşı daha hudutlu hareket etmemiz, kendimizle ilgili özel bilgileri ve görselleri paylaşmamamız hayli ehemmiyet arz etmektedir.” dedi. 

Dijitalleşen dünyada dostluk ilgisinin daha da kıymet kazandığını vurgulayan Turan kelamlarını şöyle tamamladı:

“Mış üzere omurlardan fazla hakikaten hislerimizi hissedebilecek, gereksinimimiz olduğunda yanımızda olacağını bildiğimiz şahıslarla münasebet kurmaya ihtimam göstermeli ve emeğimizi bu tarafta ortaya koymalıyız. Genel olarak bağlarımızda yanılgılarımız olabilir ve bu çok olağan bir durumdur. Bununla birlikte bağlardaki kusurlarımızı fark edip, karşımızdaki şahısla bunları açık ve net bir formda konuşabilmek ve uzlaşmacı bir biçimde ortak nokta da buluşabilmek hem arkadaşlık hem de dostluk münasebetlerimizin daha sağlıklı bir formda devam edebilmesine değerli katkılarda bulunacaktır.

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı