Egeli akademisyenler depremin biyopsikososyal süreçlerini araştıracak
Egeli akademisyenler zelzelenin biyopsikososyal süreçleriniaraştıracak Ege Üniversitesi (EÜ) Atatürk Sıhhat HizmetleriMeslek Yüksekokulu öğretim üyesi Doç. Dr. Süreyya Gümüşsoy’unyürütücülüğünü üstlendiği “Kahramanmaraş Merkezli Sarsıntılarda EnkazAltından Çıkartılan Şahısların Tecrübeleri ve Biyopsikososyal Gereksinimlerininİncelenmesi” isimli projesi TÜBİTAK tarafından desteklenmeye uygunbulundu. Projede, Doç. Dr. Gümüşsoy ve takımı, zelzelede enkaz altında kalanbireylerin, zelzele süreci ve sonraki vakitlerde yaşadıkları tecrübeleri ilebiyopsikososyal ihtiyaçlarını kıymetlendirecek.Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Doç. Dr. SüreyyaGümüşsoy ve takımını makamında ağırlayarak tebrik etti. Prof. Dr. Budak,“Ülkemiz, merkez üssü Kahramanmaraş olan ve pek çok ili etkileyen tarihininen büyük felaketlerinden birini yaşadı. Acısını hala yüreklerimizdehissettiğimiz bu büyük felaketin doğurduğu sonuçlar için çalışmalarımızı vedesteklerimizi daima sürdürdük. Bu hususta üniversitemiz öğretim üyesi Doç. Dr.Süreyya Gümüşsoy ve grubu, gerçekleştirdikleri proje ile zelzelede enkaz altındakalan bireylerin, zelzele süreci ve sonraki vakitlerde yaşadıkları deneyimlerianaliz edecek. Hocalarımızı böylesi hassas bir mevzuya gösterdikleri kıymet içintebrik ediyor, çalışmalarında muvaffakiyetler diliyorum” dedi.“Uluslararası literatürde epeyce sonlu sayıda çalışma var”Depremlerin ülkemizi en çok etkileyen doğal afetlerin başında geldiğiniifade eden Doç. Dr. Gümüşsoy, “Ülkemizde 6 Şubat 2023 tarihinde Türkiye’ninGüneydoğu bölümünde iki yıkıcı zelzele meydana gelmiştir. Sarsıntılar, DoğuAnadolu Fay Zonu boyunca, Maraş Sismik Boşluğu olarak bilinen besbelli birsismik boşluk içinde yahut yakınında meydana gelmiştir. Birinci büyük ve yıkıcıdepremin büyüklüğü Moment magnitüd ölçeği 7,7 iken başkasının büyüklüğü 7,5olarak hesaplanmıştır. Bu yıkıcı zelzeleler ortasında 6,7'lik büyük bir artçıdeprem ile birkaç artçı zelzele meydana gelmiştir. Yaşanan bu deprembüyüklük ve etkilediği alan açısından bakıldığında yakın tarihte eşi benzeriolmayan afetlerden biri olarak değerlendirilmiştir. Yaşanan depremlersonucunda 48 binden fazla insan hayatını kaybetmiş, yarım milyondan fazlabina hasar görmüş, irtibat ve güç altyapısı ziyan görmüş ve değerli maddikayıplar oluşmuştur” dedi.Afetlerin toplumdaki her birey üzerine farklı tesirleri olduğunu söyleyenDoç. Dr. Gümüşsoy, “Depremler toplum üzerinde büyük kayıplara nedenolmakla birlikte toplumdaki her birey, sarsıntı sırasında ve sonrasında başka ayrıetkilenmektedir. Her birey sarsıntı meydana geldiği vakitten kurtarma aşamasına kadar farklı güç durumlar yaşamaktadır. Afetlerin toplumdaki bireylerüzerine farklı tesirleri vardır. Bu tesirler sıhhat, toplumsal, ekonomik ve ruhsaltravmalar olarak tabir edilebilir. Hem ulusal hem de milletlerarası literatürkayıtları incelendiğinde bu alanda yapılmış hudutlu sayıda çalışmanın olduğuancak sarsıntılardan sonra birçok kişinin enkaz altında kalıp önemli boyutlardahem psikososyal sıkıntılar hem de bedensel sıhhat problemleri yaşadıklarıbilinmektedir. Enkaz altında kaldıkları mühlet boyunca yaşadıkları, düşündükleri,hissettikleri ve kurtarıldıktan sonraki süreçte de birebir halde yaşadıkları,düşündükleri ve hissettikleri, çok ağır ruhsal travmaları ve hastalık boyutunavarabilecek sıhhat meselelerini da beraberinde getirme mümkünlüğü epey fazladır.Bu nedenle bu hassas kümenin tıbbi tedavisi yanında biyopsikososyal destektedavisi ve ruhsal sıhhat durumlarının tespiti de epeyce önemlidir” dedi.Doç. Dr. Gümüşsoy proje ile birlikte yapacakları araştırmada merkez üssüPazarcık ve Elbistan olan zelzelede enkaz altında kalan bireylerin, depremsüreci ve sonraki vakitlerde yaşadıkları tecrübeleri ile biyopsikososyalgereksinimlerinin değerlendirileceğini tabir etti.Yürütücülüğünü Doç. Dr. Süreyya Gümüşsoy’un üstlendiği projedeAtatürk Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğretim üyesi Doç. Dr. AliEkşi, Öğr. Gör. Dr. Bektaş Sarı, EÜ Unsur Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaçBilimleri Enstitüsü Öğr. Gör İnci Derya Yücel araştırmacı olarak; Afet TıbbıDoktora Öğrencisi Paramedik Yazgül Polat ise bursiyer olarak yer alıyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı