Ergoterapinin, insanların faaliyetlere katılmasını engelleyen fizikî, bilişsel ve duygusal mahzurları ele alarak hayat kalitelerini arttırmayı hedefleyen bir meslek olduğunu belirten uzmanlar, kişi merkezli uygulamaların ergoterapinin odak noktası olduğunu söylüyor. Ergoterapistlerin, kişinin hayat kalitesini kıymetlendirmek için anketler, kıymetlendirme ölçekleri ve performans testleri üzere çeşitli araç ve geliştirilmiş ölçütler kullandığına değinen Prof. Dr. Sevda Asgerova, ergoterapi müdahalesinin sonuçlarının bireyden şahsa değişebileceğine dikkat çekiyor. Ergoterapiyi insanın hayat kalitesini arttıran bir sanat olarak tanımlayan Asgerova, “Yaşamdan keyif almayı öğretir ve bireylerin hayatlarına dokunur.” değerlendirmesini yapıyor.

Üsküdar Üniversitesi Toplumsal Bilimler Fakültesi Ergoterapi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevda Asgerova, ergoterapi mesleği ve ergoterapinin hayat kalitesini arttırmadaki rolü hakkında değerlendirmelerde bulundu.

Ergoterapinin odak noktası, yaşam kalitesini artırmaya yönelik kişi merkezli uygulamalar

Yaşam kalitesinin, bireylerin fizikî, zihinsel, toplumsal ve duygusal durumlarına nazaran algıladıkları hayat doyumunun seviyesi olduğunu belirten Prof. Dr. Sevda Asgerova, ergoterapi literatürünün ise son yıllarda bireylerin toplumsal iştirakini ve ömür kalitesini etkileyen faktörlerin araştırılması ve bu alanlara yönelik müdahale yaklaşımları üzerinde durduğunu söyledi.  Asgerova bunun nedenini, aktivite performansını, toplumsal iştiraki ve hayat kalitesini artırmaya yönelik kişi merkezli uygulamaların, ergoterapi biliminin odak noktası olması halinde söz etti.

Yaşam kalitesini etkileyen faktörlerden ‘katılımın toplumsal hayata dâhil olmayı söz ettiğini söyleyen Agerova, “Kişinin ihtiyaç duyduğu her alanda şahsî tercihine nazaran etkin ya da pasif olarak rol alması, hayat performansı gösterebilmesidir. Aktivite-rol iştiraki, bireyin sosyo-kültürel bağlamının kesimleri olan ve kişinin memnun olması için istenilen yahut gerekli olan günlük hayat aktiviteleri, iş ya da oyunlar üzere aktivite-rollerle ilgilenmesidir. Bir hobi edinmek, rutin ferdî bakım yapmak, tam ya da yarı vakitli bir işte çalışmak, kişinin konutuyla ilgilenmesi ve okula gitmek, bu iştirak biçimine verilebilecek örneklerdir.” diye konuştu.

Her yaştan insanın hayatına dokunabiliyor

Ergoterapinin, her yaştan insanın kendileri için değerli olan faaliyetlere ve misyonlara katılmalarına yardımcı olan bir sıhhat mesleği olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Sevda Asgerova, “Bu mesleğin hedefi, bir kişinin öz bakım, iş ve boş vakit üzere günlük aktiviteleri inançlı, verimli ve tatmin edici bir biçimde gerçekleştirme yeteneğini geliştirmektir. Ergoterapistler, kendileri için kıymetli olan faaliyetlere katılmalarını engelleyen fizikî, bilişsel, duygusal yahut gelişimsel zorlukları olabilecek bireylerle çalışır. Her bireyin güçlü yanlarını ve zorluklarını kıymetlendirmek, muhakkak amaçlara ulaşmaya odaklanan kişiselleştirilmiş tedavi planları geliştirmek için kişi merkezli bir yaklaşım kullanırlar. Bu yaklaşımlar insanların kendileri için kıymetli faaliyetlerde bulunmalarına yardımcı olmak ve günlük vazifeleri yerine getirme yeteneklerini geliştirmek için tasarlanmıştır.” açıklamasında bulundu.

Ergoterapi, kazanılmak istenen hayat kalitesi için kullanılabilecek stratejileri ve teknikleri öğretir

Ergoterapinin, insanların faaliyetlere katılmasını engelleyen fizikî, bilişsel ve duygusal manileri ele alarak genel hayat standartlarını iyileştirebileceğine vurgu yapan Asgerova, “Ergoterapi bir kişinin genel refahı ve ömür kalitesi üzerine önemli bir tesire sahip olabilir. Tüm bunlar incelendiğinde, ömür kalitesinin ergoterapi ile kontağı bulunuyor. Ergoterapi bilimi; bütüncül yaklaşım, ömür uzunluğu gelişim ve kişi-çevre-aktivite ortasındaki kompleks alaka ile ilgilenir.” dedi.

Mesleğin sıhhat hizmetlerindeki rolünü savunmak ve uygun sonuç ölçütlerinin geliştirilmesini teşvik etmek için kişi merkezlilik ve holizm üzere mesleksel terapi kıymetlerini içeren net bir ömür kalitesi kavramsallaştırmasına gereksinim olduğunu belirten Asgerova kelamlarına şöyle davam etti:

Engelli, kronik sorunu olanların bağımsızlık kazanmalarına yardımcı olur

“Ergoterapi alanında hayat kalitesi ‘umut uyandıran, motivasyon yaratan, kişi için manalı olan ve bireye memnuniyet sunan, hayatın vizyonunu oluşturan, sağlığı teşvik eden, güçlenmeyi mümkün kılan aktiviteleri seçme ve bunlara katılma yoluyla hayat kalitesini belirleme’ biçiminde açıklanabilir. Ergoterapi ile kazanılmak istenen yaşam kalitesi, bireylerin bu aktiviteleri gerçekleştirirken kullanabilecekleri stratejileri ve teknikleri öğretir. Ayrıyeten engelli yahut kronik sıhhat meseleleri olan şahısların daha fazla bağımsızlık kazanmalarına yardımcı olabilir, bu da genel hayat kalitelerini ve hayat standartlarını güzelleştirebilir.”

Ergoterapi ruh sıhhatini da olumlu etkiler

Ergoterapinin, genel hayat standartlarının kıymetli bir bileşeni olan kişinin ruh sıhhati üzerinde de olumlu bir tesire sahip olabileceğinin altını çizen Asgerova, “Anlamlı faaliyetlere iştiraki teşvik ederek kişinin ruh halini güzelleştirebilir, depresyon ve tasa hislerini azaltabilir. Ayrıyeten insanların zihinsel sıhhatlerini ve refahlarını daha da artırabilecek toplumsal kontaklar kurmalarına yardımcı olabilir. Bireyler bağımsızlıklarını yine kazandıklarında kendilerine olan itimatları artar. Bu itimatla günlük aktivitelerini gerçekleştirirken içsel motivasyonunu tekrar kazanır. Toplumsal yaşantıların sürdürülmesi ve keyif alınan aktifliklerin yapılması üzere etkenler ömür kalitesini arttıran faktörlerdir.” halinde konuştu.

Yaşam kalitesini kıymetlendirmek için kimi ölçütler kullanılır

Bireylerin hayat kalitesini değerlendirirken çeşitli şartların incelendiğini lisana getiren Prof. Dr. Sevda Asgerova, “Yaşam kalitesini kıymetlendirmek için ergoterapistlerin kullandığı anketler, kıymetlendirme ölçekleri ve performans testleri üzere çeşitli araç ve geliştirilmiş ölçütler vardır. Bunlar kişinin fizikî sıhhat durumu, günlük ömür aktivitelerini yapma ve hareket kapasitelerini gerçekleştirme, kişinin zihinsel sıhhatini, kişinin toplumsal etkileşimlerini, kişinin konut yahut iş ortamı hakkında bilgi sağlar.” dedi.

Asgerova, bu ölçekler sayesinde bilgi edinilebilecek bahisleri şöyle sıraladı:

– Genel hayat doyumu ve hayat kalitesi

– Fizikî ve ruhsal sıhhat, toplumsal alakalar ve çevre 

– Kişinin mesken ortamının güvenliğini ve erişilebilirliği 

– Kişinin kendi algıladığı mesleksel performansını ve günlük faaliyetlerden memnuniyeti

– Mesken ortamındaki günlük etkinliklere iştirakin önündeki engeller 

– Genel sıhhat algıları, fizikî işleyiş, fizikî yahut duygusal sıkıntılara bağlı rol sınırlamaları, toplumsal işleyiş, enerji/yorgunluk, ağrıyı kıymetlendirme, sıhhatle ilgili hayat kalitesi 

– Hareketlilik, öz bakım, olağan aktiviteler

– Muhakkak ömür alanlarındaki memnuniyet

“Ergoterapi, insanın ömür kalitesini arttıran bir sanattır”

Tüm değerlendirmeler yapıldıktan sonra hayat kalitesini arttırmaya yönelik gayelerin kişi ile iş birliği içerisinde belirlendiğini ve bilgiler ışığında şahsa özel müdahale planı hazırlandığını tabir eden Prof. Dr. Sevda Asgerova, “Bu plan, kişinin günlük ömür aktivitelerini daha bağımsız bir formda yapabilmesini ve hedeflenen hayat kalitesine ulaşmayı maksatlar.” dedi.

Ergoterapi ve ömür standartlarının birbiriyle yakından ilişkili olduğuna ve ergoterapinin, bir kişinin ömür kalitesini, bağımsızlığını ve genel refahını güzelleştirmede değerli bir rolü olduğuna vurgu yapan Asgerova kelamlarını şöyle tamamladı:

“Ergoterapi müdahalesinin sonuçları bireyden bireye değişebilir lakin genel olarak, ergoterapi müdahalesinin ömür kalitesine müspet tesiri vardır. Zira ergoterapi, müspet terapidir. Hatta, geniş bir açıdan bakıldığında ergoterapi, tam manasıyla ‘insanın ömür kalitesini arttıran bir sanattır’ diyebiliriz. İnsan hayatında değerli bir yer meblağ ve her türlü yaşamsal mevzuyu ele alarak kişinin içinde bulunduğu durumu her ne olursa olsun güzelleştirir. Ömürden keyif almayı öğretir ve bireylerin hayatlarına dokunur.” 

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı