Toplanan kanın %40’ı gelişmiş ülkelerde elde edilmiştir. Dünya nüfusunun %16’sına tekabül etmektedir. Kanların büyük bir kısmı gelişmiş ülkelerde yaşlı hastalar için, gelişmemiş ülkelerde ise çocuk hastalar için kullanılmaktadır. Her 1000 şahısta kan bağışında bulunma oranı gelişmiş ülkelerde 31 bireye ulaşırken gelişmemiş ülkelerde 5 bireye düşmektedir.
Kan bağışı hem hastalara verilecek; kan, kan eserleri olan kırmızı kan süspansiyonu, plazma, trombosit için gerekli olduğu üzere hem de kandan üretilen immunoglobulin ve pıhtılaşma faktörleri üzere ilaçlar için de gereklidir.
Kan Alma Yöntemleri
Kan bağışında vericiden iki farklı yolla kan alınabilir. En sık uygulama kola uygulanan damar yolundan kan torbasına 10-15 dakika süren kan bağışıdır. Bir öteki yol ise vericinin aferez aygıtı ismi verilen makinaya bir kan seti ile bağlanarak seçilmiş kan eserlerinin alınmasıdır. Bu prosedür daha tesirli kan eseri elde edilmesini sağlar.
Günümüzün çağdaş seçeneğidir. Lakin daha değerli ve vakit alıcıdır. Bağışçılar da ayrıyeten bir makine aracılığı ile olduğu için süreçten korkabilirler. Uygulama olarak bakıldığında ise daha denetimli, istenilen maksat esere ulaşılmasını daha çok sağlayan bir formüldür.
Kan Vermek İçin Yaş Sonu Kaçtır?
Bağışçı 19 yaşından gün almış olmalı, 66 yaşından gün almamış olmalıdır. Birinci kere kan verecek olan bağışçı ise 61 yaşından gün almamış olmalıdır. 70 yaşından gün almamış tertipli kan bağışçısı, kan bağış merkezi hekiminin onayı olmak koşuluyla, yılda en fazla 1 defa olmak üzere kan bağışlayabilir.
Tam kan bağış sıklığı erkeklerde 90 günde birdir. Bayanlarda bağış aralığı 120 günde birdir. Yılda bir kereyi geçmemek ve tabip onayı olmak kaydıyla, 2 bağış ortası en az 2 ay olabilir. Aferez tekniği ile bağışçıdan daha sık kan eseri elde edilebilir. Aferez formülü en çok trombosit bağışlarında kullanılır. Bağışçıdan 48 saat orta ile tekrar trombosit aferezi yapılabilir. Haftada iki süreci, yılda ise 24 bağışı geçmemek gerekir.
Hemoglobin kıymetleri bayanlarda en az 12,5 g/dL, en çok 16,5 g/dL, erkeklerde en az 13,5 g/dL, en çok 18 g/dL olmalıdır. Kan basıncı pek çok etkene bağlı olarak değişmekle birlikte esasen büyük tansiyon en az 90 mmHg, en çok 180 mmHg ve küçük tansiyon en az 60 mmHg, en çok 100 mmHg olmalıdır. Bağışçı en az 50 kg olmalıdır.
Kimler Kan Verebilir?
Bağışçıların sağlıklı olması gerekir. İnsulin kullanan diyabet hastaları yahut ilerlemiş diyabet hastaları bağışçı olamazlar. Kan yoluyla bulaşan HIV, Hepatit B,C gibi hastalıkları olanlar bağışçı olamazlar. Bağışçılar kan bağışı öncesi ayrıntılı olarak kıymetlendirilir ve en ufak bir kuşkuda reddedilir. Ayrıyeten alınan kan örneklerinden kan sayımları, bulaşıcı hastalık tetkikleri yapılır. Çağdaş teknolojiler sayesinde kan alımı nedeniyle olan bulaşıcı hastalık riski milyonda bir bağış civarına gelmiştir.
Kan bağışında bulunmak bağışçıyı fizikî ve ruhsal olarak rahatlatır. Bağışçılar kendilerini daha düzgün hisseder ve mümkün epey sistemli kan bağışı yapmak isterler.
Kan vermek aslında bir organ nakli vericisi olmaktır. Kan vermek Can vermektir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
News
