Karşıyaka Belediyesi gıda krizine karşı Türkiye’de bir ilke imza attı

Karşıyaka Belediyesi, dünyanın karşı karşıya olduğu besin krizi ile uğraşta Karşıyaka’yı daha dirençli kılabilmek ismine öncü bir vizyonla “Kentsel Besin Strateji Belgesi” hazırladı.

Türkiye’de birinci kere bir ilçe belediyesi tarafından oluşturulan; agroekolojik, iştirakçi, adil ve yerelcil olarak tanımlanan 4 temel unsur çerçevesinde 8 strateji ve 75 hareket teklifinin yer aldığı evrak, 22 Ağustos’ta geniş iştirakli bir toplantıyla kamuoyuna tanıtılacak.

Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay “Karşıyaka’nın bugününü kıymetlendirerek ve geleceğe dönük amaçlar koyarak besin stratejimizi hazırladık. Gururla söylüyorum ki İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden sonra Türkiye’de bu evraka sahip olan ikinci belediye biziz” dedi.

ÖZGÜN TARAFLARIYLA TÜRKİYE’DE BİRİNCİ VE TEK

Karşıyaka Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay’ın öncülüğünde, gitgide derinleşen global besin krizine karşı kenti daha dirençli hale getirmek hedefiyle Haziran 2022’de hazırlık çalışmalarına başlanan “Karşıyaka Kentsel Besin Strateji Belgesi” tamamlandı. Daha evvel İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin de hazırladığı dokümandan farklı olarak Karşıyaka, özgün ve yenilikçi taraflarıyla Türkiye’de birinci ve tek olan bir çalışmaya imza attı. Bilhassa, iştirakçi araçlarla hazırlanması ve kırsal alanlarla bağını koparmak üzere olan bir kentsel yerleşme-ilçe ölçeğinde yayınlanmış olması, Karşıyaka Kentsel Besin Strateji Belgesi’nin en değerli farklılıkları oldu.

 

BİLİMSEL BİLGİLER, İŞTİRAKÇİ ARAÇLARLA BULUŞTU

Doç. Dr. Emel Karakaya Ayalp (koordinatör), Dr. Fatih Tatari ile Orkun Doğan’dan oluşan ana proje grubu tarafından BAYETAV’ın takviyeleri ve Karşıyaka Belediyesi Ziraî Hizmetler Müdürlüğü’nün iş birliğinde hazırlanan dokümana; kentli yurttaşlar, tarım-gıda alanında faaliyet gösteren sivil toplum bileşenleri, akademisyenler, merkezi ve mahallî kurum-kuruluş temsilcileri, üreticiler, üretici örgütleri ve özel dal bileşenleri de katkı sundu. Bu kapsamda Haziran 2022 ve Nisan 2023 tarihleri ortasında gerçekleştirilen araştırma, tahlil, sempozyum, forum, atölye ve çalıştaylar doğrultusunda temel prensip, strateji ve teklifler belirlendi. Tüm bunların ışığında doküman; uzman takımın ürettiği bilimsel bilgiler ile iştirakçi ve paydaşların tekliflerine dayalı bir çalışmanın eseri olarak, Karşıyaka Belediyesi’nin itibar projeleri ortasındaki yerini aldı. 

 

İŞTE 4 TEMEL PRENSİP VE 8 STRATEJİ

Karşıyaka Besin Strateji Belgesi’nin dört temel unsuru agroekolojik, iştirakçi, adil ve yerelcil olarak tanımlandı. Bu prensipleri somutlaştıran 8 strateji de şöyle sıralandı: 

·       Gıda Tedarik Zincirinin Kısaltılması.

·       Karşıyaka’da Besinin Kent Bölgesi’nin Kentsel ve Kırsal Muhafaza Odaklı Tanımlanması.

·       Agroekolojik Ziraî Üretimin Desteklenmesi.

·       Katılımcı Yönetişim Modelinin ve Yeni Organların Kurulması.

·       Üreticilerin ve Tüketicilerin Örgütlenmesi.

·       Kayıp ve İsrafın Azaltılarak Atık İdaresinin Sağlanması.

·       Herkes için Adil, Erişilebilir, Muteber ve İnançlı Besin ve Su Sağlanması.

·       Kriz ve Afet Devirlerinde Besin Sistemi’nin Yönetilmesi.

 

STRATEJİLER IŞIĞINDA HAREKET ÖNERİLERİ

Belgede, tamamı iştirakçi araçlarla üretilen ve Karşıyaka’nın taleplerini temsil eden 75 başka aksiyon teklifine yer verildi. Bunlardan kimileri; Kentsel Besin Kurulu kurulması ve kapsayıcı/katılımcı bir formda tasarlanması, Besin Merkezi oluşturularak eğitimler verilmesi ve tüketicilerin bilinçlendirilmesi, kooperatif ekosisteminin kurulması, besin çölleri tahlilinde ortaya çıkan sonuçlara nazaran önceliklendirerek Halkın Bakkalı üzere uygulamaların mahalle ölçeğinde hizmet sunması, Karşıyaka’da hal kurulması ve satış yapılacak eserlerin kalıntı tahlil sonuçlarına nazaran kabul edilmesi, kentsel tarım uygulamalarının desteklenmesi, yeni kapalı pazar yerleri kurularak agroekolojik üreticilere öncelik verilmesi, üretici pazarlarının desteklenmesi, Karşıyaka özelinde üretici-tedarikçi envanterinin oluşturulması, yeni araştırmaların teşvik edilmesi için paydaş iştirakiyle fon oluşturulması, coğrafyaya mahsus ziraî eserlerin araştırılması, Yamanlar bölgesinde üretici envanterinin çıkarılması ve bölgeye has domatesin korunması için agroekolojik ziraî yolların uygulanması, mahalle bostanları ile topluluk bahçeleri ve yeşil çatı üzere alanların oluşturulması, besin muhtaçlığının tahlil edilmesi, yoksulluk ve yetersiz beslenme araştırması yapılması, kompost uygulamalarının kent geneline yayılması, yüksek riskli üretim alanlarına has bölgesel tahlillerin ve senaryoların geliştirilmesi, acil durumlarda kentlilerin temel besin muhtaçlığını karşılayacak nitelikte ve ölçüde kuru besin eserlerinin tedarikinin sağlamak üzere planlama yapılması…

 

“DÜNYAMIZIN VE ÇOCUKLARIMIZIN GELECEĞİ İÇİN”

Hazırlanan evrakın besin krizi ile gayret yoluna rehberlik edeceğini vurgulayan Karşıyaka Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay “Gıdaya erişim, besin güvenliği ve sıhhati en fazla risk altında olduğumuz alanlardan birisi. O nedenle kentlerin kendine ilişkin ‘Kentsel Besin Stratejileri ve Hareket Planları’ olması gerektiğini hepimiz anlamalı ve kabul etmeliyiz. Ülkemizde Besin Strateji Evrakı olan tek kent İstanbul. 2021 yılı sonlarında İstanbul Büyükşehir Belediyesi bu belgeyi hazırladı ve yayınladı. Türkiye’de bu evraka sahip olan ikinci belediye ise artık gururla söyleyebiliriz ki Karşıyaka Belediyesi olarak biziz. Aylar süren pek çok çalıştay, araştırma, toplanan bilgiler ve iştirakçi bir süreç sonunda Karşıyaka’nın besin stratejisini kentimizin bugününü kıymetlendirerek ve geleceğe dönük maksatlar koyarak hazırladık. 22 Ağustos günü lansmanı yapılacak ve kamuoyuna anlatacağız. Karşıyaka Kentsel Besin Stratejisi Belgesi’nde önümüze koyduğumuz pek çok hareket beyanımız var. Birçoğu ile ilgili birinci adımlar da atıldı. En kıymetlilerinden biri ‘Karşıyaka Besin Konseyi’ oluşturmak. İlgili kurumlar ve uzmanların iştirakiyle oluşturulacak kurul, Karşıyakalıların inançlı ve sağlıklı besine makul maliyetlerle erişimi, iklim ve etraf dostu beslenme hususlarında çalışacak ve herkese yol gösterecek. Şuurlu olursak, gerçeklere gözümüzü kulağımızı kapatmazsak ve çalışırsak kendimizi de, dünyamızı da çocuklarımızın geleceğini de kurtarırız” dedi.

 

“ÇOK BOYUTLU MESELELERİN TAHLİLİNE KATKI VERECEK”

Proje Koordinatörü Doç. Dr. Emel Karakaya Ayalp ise şunları kaydetti: “Kentsel besin strateji dokümanları gıdayı kentlerin gündemine taşır ve bütüncül bir yaklaşımla toplum sıhhati ve refahı, etraf, sürdürülebilirlik, iktisat, topluluk geliştirme, toplumsal ve kültürel gelişim ile eğitim üzere çok boyutlu ve çok ölçekli meselelerin tahliline katkı verir. Bu dokümanlar yalnızca prensipler ve stratejik beyanları tanımlayabileceği üzere aksiyon beyanları da içerebilirler. Karşıyaka Besin Strateji Dokümanı de yaşayan bir evrak olarak kurgulanmış; prensip ve stratejileri hayata geçirecek, dönüşümü tetikleyecek, izleme ve değerlendirmeyi mümkün kılacak hareket beyanlarını da kapsayan bir içerikte tasarlanmıştır. Vatandaş bilimi ile üretilmiş kararlara dayalı olan bu evrakın ortaya çıkmasında bizlere yolu açan ve dayanak veren bedelli Karşıyaka Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay ile tüm süreci birlikte yürüttüğümüz Karşıyaka Belediyesi Ziraî Hizmetler Şube Müdürü Yusuf Can Gökmen’e ve tüm grubuna müteşekkiriz. Ana proje grubumuzda yer alan Dr. Fatih Tatari ve Orkun Doğan’a, mizanpaj ve görselleştirme takımımızı oluşturan Ayçin Vural, Ayşegül Yarış, Batuhan Aksu, Begüm Güntan, Cansu Şahintürk, Eftelya Tonguç, Hatice Cansu Cesur’a, çalışmamıza tüm katkı verenlere de ayrıyeten teşekkürlerimi sunuyorum.”

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı